Nga Holly Ellyatt
-
Evropa po përjeton një krizë energjetike me kërkesë në rritje dhe furnizim të kufizuar, duke shkaktuar një rritje të çmimeve të gazit në rajon.
-
Presidenti rus Vladimir Putin ndërhyri të mërkurën, duke premtuar rritje të furnizimit me gaz për Evropën nga Rusia.
-
Analistët dyshojnë se Rusia mund dhe do ta mbaj këtë premtim.
LONDËR – Dimri nuk është ende afër dhe Evropa tashmë po përjeton një krizë të tregut të gazit, me kërkesë në rritje dhe furnizim të kufizuar, duke shkaktuar një rritje të çmimeve në rajon.
Kështu, kur Presidenti rus Vladimir Putin doli të mërkurën, duke premtuar të rrisë furnizimet e Rusisë me gaz në Evropë, çmimet rajonale të gazit (deri në 500% deri tani këtë vit) ranë dhe tregjet morën frymë lehtësisht.
Analistët e tregut hodhën dyshimet se oferta për të rritur furnizimet në Evropë mund të jete bërë për t’i bërë presion Gjermanisë për të çertifikuar për përdorim tubacionin e gazit Nord Stream 2 (i cili do të realizojë furnizimin me gaz rus në Gjermani përmes Detit Baltik), pasi Rusia po pret që Rregullatori i energjisë i Gjermanisë të autorizojë tubacionin prej 11 miliardë dollarësh, një proces që mund të zgjasë disa muaj.
Ekspertët paralajmëruan se oferta e Rusisë tregoi se Evropa është gjithnjë e më e ndikuar nga aftësia e Moskës për të ndezur – dhe fikur furnizimet me gaz sa herë që dëshiron.
Ndërsa bujaria e dukshme e Rusisë mund t’i ketë dhënë një frymëmarrje tregjeve të gazit, analistët kanë vërejtur që Rusia nuk do të jetë në gjendje të përmbushë premtimet për më shumë furnizim.
“Komentet nga zoti Putin duket se i kanë dhënë njëfarë ngushëllimi tregut. Sido që të jetë, nëse këto furnizime shtesë të gazit varen nga një miratim i shpejtë i Nord Stream 2 ose jo, kjo nuk mund të jetë çështja, “tha Adeline Van Houtte, analiste e Evropës në Njësinë e Inteligjencës Economist, në një shënim të enjten.
“Aktualisht, tregu i brendshëm rus i gazit mbetet i kufizuar, me rezerva drejt mbarimit, prodhim tashmë pranë kulmit të tij dhe me një dimër që po afrohet edhe në Rusi, kufizohet kapaciteti i eksportit të gazit,” tha ajo.
“Ka gjithashtu pak premisa që Gazprom – monopoli i gazsjellësit të eksportit rus, i cili furnizon 35% të nevojave evropiane të gazit – po përpiqet të pompojë më shumë gaz tek blerësit e Evropës përmes rrugëve ekzistuese, dhe në përgjithësi duke pasur parasysh hapësirën e tij të vogël për manovrim, nuk ka gjasa që Gazprom të japë më shumë se 190 miliardë metra kub në Evropë këtë vit, “tha ajo, duke paralajmëruar se kjo do të thotë se” çmimet evropiane nuk ka gjasa të ulen në mënyrë të konsiderueshme në 2021. “
Mike Fulwood, studiues i lartë në Institutin e Oksfordit për Studime të Energjisë, shprehu dyshimet e tij se Rusia është në gjendje të furnizojë më shumë gaz edhe në Evropë, duke vënë në dukje se prodhimi tashmë është në nivele rekord.
“Rusia është përballur me të njëjtat presione të kërkesës së lartë” si kudo tjetër, vuri në dukje ai.
“Dimri i kaluar ishte një dimër shumë i ftohtë në Rusi, dhe prodhimi rus është në të vërtetë në nivele rekord,” tha ai për “Squawk Box Europe” të CNBC. “Ishte shumë mirë vitin e kaluar kur kërkesa ishte e ulët, por është gjithashtu në nivelet e vitit 2019, dhe atyre u është dashur të rimbushin edhe depozitat e tyre, të cilat u varfëruan keq për shkak të motit të ftohtë.”
“Pra, është jashtëzakonisht e dyshimtë nëse ata mund të furnizojnë më shumë gaz, pavarësisht linjës,” shtoi ai.
Besueshmëria e Rusisë si një furnizues i energjisë në Evropë ka qenë në krye të axhendës për politikëbërësit, si në rajon ashtu edhe në Shtetet e Bashkuara, prej disa vitesh tashmë.
Dyshja e fundit e administratave presidenciale amerikane ka qenë e zëshme në kundërshtimin e saj për ndërtimin e projektit Nord Stream 2, duke paralajmëruar se do të zvogëlojë sigurinë energjetike të Evropës dhe do të rrisë varësinë e saj nga Rusia. Nga ana e saj, SHBA do të donte të rrisë eksportet e veta të gazit natyror të lëngshëm në Evropë.
“Ata kanë kapacitet”
Drejtori Ekzekutiv i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Fatih Birol dukej i bindur se Rusia mund të rrisë furnizimin me gaz në Evropë, duke i thënë Financial Times të enjten se analiza e IEA sugjeroi që Rusia mund të rrisë eksportet me afërsisht 15% të furnizimit të pikut të dimrit në kontinent.
Duke i bërë thirrje Rusisë të dëshmojë se është një “furnizues i besueshëm”, Birol tha se eksportuesi i gazit mund të mbajë fjalën e tij nëse dëshiron.
“Nëse Rusia bën atë që tregoi dje [të mërkurën] dhe rrit nivelin e furnizimit në Evropë, kjo do të kishte një efekt qetësues në treg,” tha ai. “Unë nuk them se ata do ta bëjnë atë, por nëse ata dëshirojnë, e kanë aftësinë për ta bërë atë.”/CNBC/
kumtari.al
