Facebook dhe shumë aplikacione në grupin e tij të mediave sociale dhe shërbimeve të bisedave u nxinë me orë të tëra të hënën në një ndërprerje të gjerë që duket se preku përdoruesit në nivel global.
Facebook, Instagram, WhatsApp dhe Messenger ishin të paarritshëm për shumë përdorues, të cilët në vend të kësaj panë një rrotë rrotulluese në aplikacionet e tyre që nuk u ngarkua kurrë.
Platforma e komunikimit të brendshëm të Facebook, Workplace, u prish plotësisht, tha një person i njohur me çështjen i cili foli në kushte anonimiteti sepse nuk ishin të autorizuar të flisnin publikisht.
Ndërsa punonjësit iu drejtuan mjeteve të palëve të treta si Slack, shumë e gjetën veten të bllokuar edhe nga ato, sepse mekanizmi i Facebook-ut për t’u lidhur me ta nuk po funksiononte, tha një person tjetër i njohur me çështjen i cili foli në të njëjtat kushte.
Zëdhënësi i Facebook Andy Stone shkroi në Twitter se kompania ishte në dijeni të çështjeve dhe “po punonte për t’i kthyer gjërat në normalitet sa më shpejt të jetë e mundur, dhe ne kërkojmë ndjesë për çdo shqetësim”.
Raportet në Downdetector sugjerojnë që përdoruesit në të gjithë Shtetet e Bashkuara, në Egjipt, në Serbi dhe shumë vende të tjera u prekën.
Çështjet filluan rreth orës 11:39 të mëngjesit me kohën Lindore. “Diçka ndodhi brenda në Facebook që ngatërroi cilësimet e rrjetit të tyre se si Facebook flet me pjesën tjetër të botës dhe si hyn në internet,” tha Courtney Nash, analiste e lartë kërkimore në kompaninë e sigurisë Verica.
Çështja duket se ka të bëjë me rrugët e protokollit të portës hyrëse të Facebook, ose shtigjet që lejojnë ruterët të shkëmbejnë informacion, tha Doug Madory, drejtor i analizës së internetit për Kentik, një kompani monitoruese e rrjetit.
Madory i quan ata “bazat e funksionimit të internetit”.
Rrugët e Facebook u tërhoqën këtë mëngjes, tha ai, dhe tani aplikacionet e Facebook-ut nuk mund të gjenden në internet sepse ato rrugë përmbajnë adresat e serverëve të sistemit të emrave të domain të Facebook.
Sistemet DNS përkthejnë adresat e njohura të uebit, të tilla si facebook.com, në një varg numrash që kompjuterët mund të lexojnë.
Kur serverët kanë probleme në komunikim, kjo mund t’i bëjë faqet e internetit të paarritshme.
Ndërprerja duket të jetë globale, tha Madory, dhe është pothuajse e padëgjuar të kesh një kompani kaq të madhe të dalë jasht funsionit për kaq gjatë.
“Kjo është masive,” tha Madory. “Është plotësisht e vdekur.” Është gjithashtu e mundur që ndërprerja të prekte shërbimet e tjera të internetit, tha Nash.
Kur shërbimet u ndërprenë, aq shumë përdorues u përpoqën të ngarkonin faqet, gjë që shkaktoi një trafik në infrastrukturën DNS të internetit. “Arsyeja pse këto dështime janë kaq të “çmendura” është sepse ka kaq shumë ndërlidhshmëri të internetit në të cilën mbështetemi,” tha Nash.
Kompania nuk ka konfirmuar se çfarë e shkaktoi ndërprerjen. Ndërprerje të ngjashme nga kompanitë e tjera të teknologjisë kanë qenë për shkak të ndryshimeve të konfigurimit të rrjetit të brendshëm që shkaktuan gabime, tha Madory.
Nuk ka gjasa që Facebook të jetë prekur nga një hakim i jashtëm, tha Nash. Nëse një ndryshim i brendshëm shkakton çështjen, mund të ketë qenë një azhurnim që gabimisht ka shkaktuar një gabim, apo edhe një përditësim të automatizuar, tha Nash.
Është e vështirë të thuhet pa konfirmim nga Facebook. “Ishte me qëllim të keq? Nuk e di, nuk mund ta them,” tha ajo.
Siç është tipike kur një faqe e mediave sociale prishet, njerëzit mblodhen në një tjetër për të nxjerrë çështjet e tyre.
Twitter ishte plot me përdorues të Facebook dhe Instagram që kontrollonin statuset e të tjerëve. “Oh jo!” një përdorues postoi në Twitter, me hashtag #instagramdown. Të tjerët ishin mirënjohës për pushimin.
“Mos u shqetësoni, thjesht lini ashtu,” tha një përdorues tjetër në Twitter.
Kompania Twitter tregoi afrimitet me “prurjet” e reja.
“Përshëndetje të gjithëve”, shkroi llogaria e saj zyrtare në Twitter.
Por argëtimi nuk zgjati shumë as këtu – llogaria e mbështetjes në Twitter cicëroi pasdite se trafiku shtesë kishte shkaktuar disa çështje.
“Ndonjëherë më shumë njerëz se zakonisht përdorin Twitter,” tha postimi.
“Ne përgatitemi për këto momente, por sot gjërat nuk shkuan saktësisht siç ishte planifikuar. Disa prej jush mund të kenë pasur një problem duke parë përgjigjet dhe DM -të si rezultat. Kjo është rregulluar. Na falni për këtë!”
Disa nga drejtuesit e Facebook iu drejtuan gjithashtu Twitter për të ndarë mendimet e tyre. “Falje të sinqerta për të gjithë të prekurit nga ndërprerjet e shërbimeve të mundësuar nga Facebook. Ne po përjetojmë probleme të rrjetit dhe ekipet po punojnë sa më shpejt që të jetë e mundur për të korrigjuar dhe restauruar sa më shpejt që të jetë e mundur”, postoi shefi teknik i Facebook, Mike Schroepfer.
Në një shënim më të shkurtër, kreu i Instagram, Adam Mosseri, shkroi në Twitter se “ndjehet si një ditë të acartë dimri”.
Ndërprerja vjen ndërsa Facebook përballet me një kontroll të shtuar pas një sinjalizuesi – zbuluar këtë fundjavë si ish -menaxhere e produktit Frances Haugen – duke rrjedhur dhjetëra mijëra faqe dokumentesh, të cilat ajo thotë se tregon se kompania ka qenë neglizhente në eliminimin e dhunës dhe dezinformatave.
Ish -punonjësi i Facebook Frances Haugen u zbulua si “sinjalizues” pas dokumenteve të rrjedhura që e futën kompaninë në skandal.
Ndërprerja e WhatsApp ishte veçanërisht e vështirë për një pjesë të madhe të botës që mbështetet shumë në të për mesazhe, veçanërisht në rreth dy duzina kombe ku aplikacioni është udhëheqësi i tregut të mesazheve. Sipas Trendeve të Përdoruesve të Mediave Sociale të Indeksit Global të Uebit 2020, shtatë vende – përfshirë Kenia, Malajzia dhe Kolumbia – kanë mbi 90% të popullsisë të moshës 16 deri në 64 vjeç si përdorues të WhatsApp.
Në rajonin e Lindjes së Mesme, ku popullsia dhe qeveritë mbështeten shumë në Facebook dhe WhatsApp, ndërprerja nënkupton një ndërprerje pothuajse të plotë të komunikimit.
Telefonatat dhe mesazhet me tekst janë të shtrenjta në vende të tilla si Libani dhe Jordania, duke bërë që banorët t’i drejtohen në veçanti WhatsApp.
Aplikacioni gjithashtu ofron thirrje zanore të koduara, një veçori e rëndësishme në një rajon të mbushur me mbikëqyrje qeveritare. Në disa vende, përfshirë Libanin, njoftimet politike dhe publike bëhen pothuajse ekskluzivisht përmes Facebook. (si në Shqipëri).
Disa gazeta ndërkombëtare nga Azia Jugore në Amerikën e Jugut po raportonin lajmin e mbylljes si titull kryesor. El Tiempo, një media në Kolumbi, publikoi shpejt një listë të alternativave të WhatsApp, përfshirë Telegram. Në Mbretërinë e Bashkuar, tabloidi i lajmeve “The Independent” po drejton një skedar përditësimi të drejtpërdrejtë mbi mbylljen sociale.
India ka rreth 400 milionë përdorues të WhatsApp, dhe shërbimi luan një rol të rëndësishëm gjatë zgjedhjeve.
Organizata Botërore e Shëndetit ka shpenzuara sasi të mëdha parash për të çuar më shumë mesazhe gjatë pandemisë për shëndetin publik.
