Lufta kundër fjalës së lirë nuk është aspak një fenomen i ri, përkundrazi ka pësuar mutacion gjatë shekujve. Ajo që është e re, megjithatë, janë aspiratat e saj globale: sot, konflikti merr formën e një lufte botërore.
Ju mund ta shihni hijen e saj në çdo vend perëndimor, nga SHBA dhe Kanadaja në Irlandë dhe Australi, si dhe në çdo organizatë shumëkombëshe, nga BE-ja në OKB. Rritja e niveleve të gjuhës së urrejtjes dhe dezinformimit, na thuhet, e bën më urgjente se kurrë që qeveritë, korporatat dhe organizatat shumëpalëshe të miratojnë masa më të forta për të mbrojtur popullatat e cenueshme në internet.
Është për këtë arsye që Departamenti i Sigurisë Kombëtare i Biden krijoi kohët e fundit një “Bord Qeverisës të Dezinformimit”, Komisioni Evropian hartoi një Akt të ri të Shërbimeve Dixhitale dhe Kodin e Praktikës mbi Dezinformimin dhe OKB-ja po propozon një “Kod Sjelljeje për Integritetin e Informacionit mbi Platformat Dixhitale”. Të gjitha këto iniciativa supozohet se janë produkt i qëllimeve të mira; të gjitha, megjithatë, i kanë rrënjët në të njëjtin gabim: ka pak prova që sugjerojnë se gjuha e urrejtjes dhe keqinformimi janë në rritje. Përkundrazi, vendet perëndimore janë më tolerante ndaj pakicave racore, fetare dhe seksuale se kurrë më parë. Për të marrë një shembull, përqindja e amerikanëve që miratojnë martesat mes amerikanëve të bardhë dhe të zinj është rritur nga 4% në 1958 në 87% në 2013 në 94% në 2021.
Ka, sigurisht, shumë shembuj të dezinformimit dhe urrejtjes në internet, dhe Twitter dhe Facebook kanë të drejtë të reduktojnë përhapjen e tyre – por shpesh kërcënimi ekzagjerohet. Instituti për Dialog Strategjik (ISD), për shembull, kohët e fundit publikoi një studim që arriti në përfundimin se antisemitizmi po rritej në Twitter. Por nuk ka asnjë provë përfundimtare të rritjes së urrejtjes në internet. Studimi i ISD numëroi postimet në Twitter që kritikonin George Soros, të cilët nuk e përmendnin judaizmin e tij si antisemitik. Diku tjetër, “gjuha e urrejtjes” përfshin hezitimin e disa njerëzve në internet për të përdorur përemra femëror kur u referohen grave trans.
Këtu mund të shohim se ajo që njerëzit e etiketojnë si “urrejtje” dhe “dezinformim” është shpesh thjesht një opinion që nuk u pëlqen ose për të cilin kanë frikë se do të nxisë sjellje të keqe. Si në Mbretërinë e Bashkuar ashtu edhe në SHBA, kjo bëri që zyrtarët qeveritarë të kërkojnë që platformat e mediave sociale të censurojnë përmbajtjen “shpesh të vërtetë”, duke përfshirë efektet anësore të vaksinës Covid, nga frika se histori të tilla do të rezultonin në hezitim të vaksinës.
Për më tepër, Facebook dhe Twitter kanë filluar gjithashtu të fshijnë një sasi të konsiderueshme të përmbajtjes së vërtetë. Midis 2020 dhe 2021, për shembull, Facebook censuroi pretendimet se koronavirusi vinte nga një laborator kinez, edhe pse kjo ishte gjithmonë po aq e mundshme, nëse jo më shumë, sesa hipoteza e origjinës natyrore. Twitter gjithashtu censuroi një histori të saktë të New York Post në lidhje me laptopin e Hunter Biden, ndërsa i lejoi mbështetësit e babait të tij, Joe Biden, të pretendonin në mënyrë të rreme se ishte rezultat i “dezinformimit rus”.
Prandaj, fushata globale për të censuruar pikëpamjet e pafavorizuara në Twitter dhe Facebook është mjaft kurioze. Nëse nuk ka prova që urrejtja dhe keqinformimi po shtohen, dhe prova të bollshme të censurimit të papërshtatshëm të informacionit të vërtetë dhe të saktë, pse politikanët në të gjithë Perëndimin po bëjnë thirrje për më shumë pushtet për të censuruar?
Që nga viti 2016, një numër në rritje i psikologëve kanë filluar të dokumentojnë rritjen e “konceptit zvarritës”, zgjerimin dramatik të asaj që njerëzit në shoqëritë perëndimore e konsiderojnë si “të dëmshme”. Dikur duhej të tregonte dëm fizik ose financiar nga të folurit që ai të kufizohej: shpesh, dikush duhej të kryente mashtrim, të nxiste dhunë ose të shkatërronte karrierën e një personi. Sot, në të kundërt, një numër në rritje njerëzish i konsiderojnë shkeljet e vogla, të tilla si thirrja e një gruaje trans “ai” ose denoncimi i Soros si “globalist”, si shkak i “dëmtimit të botës reale”.
Megjithatë, kjo mbështetje nuk mund të merret e veçuar; më shpesh sesa jo, është rezultat i financimit nga qeveritë. Në fund të fundit, ishte Renee DiResta, një ish-bashkëpunëtor i CIA-s në Universitetin e Stanford-it, i cili propozoi që DHS të krijonte një “Bord Qeverisjeje të Dezinformimit”; në Brazil, ndërkohë, një gjyqtar i Gjykatës së Lartë po udhëheq thirrjet për censurë më të madhe; në Kanada, është Justin Trudeau ai që ka kërkuar një goditje ndaj të folurit të gabuar; dhe në MB, Instituti për Dialog Strategjik financohet nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar dhe Departamenti i Mbrojtjes i SHBA.
Ndoshta nuk është befasuese, pra, që të gjitha këto përpjekje ndajnë një tendosje elitiste, antipopuliste. Shumë nga agjencitë qeveritare, kontraktorët dhe OJQ-të që mbështesin një censurë më të madhe kanë lidhje me ushtrinë, inteligjencën dhe organizatat e sigurisë, duke shkaktuar atë që unë e quaj “Kompleksi Industrial i Censurës”. Mënyra se si manifestohet kjo është relativisht e drejtpërdrejtë: frika se një valë fitoresh politike populiste do të minonte NATO-n, BE-në dhe Aleancën Perëndimore, zyrtarët e inteligjencës qeveritare, ushtarake dhe të sigurisë të përfshirë në fushata dezinformuese, si ajo që pretendonte se Trump ishte njeri i rusëve dhe se laptopi Hunter Biden ishte dezinformim rus, ndërkohë që kërkonte censurimin e zërave populistë dhe kundër luftës.
Së bashku, këto masa nuk përbëjnë asgjë më shumë se një luftë botërore për lirinë e fjalës. Në fund të fundit, qëllimi i OKB-së dhe BE-së është të censurojnë fjalën e disfavorizuar në nivel global, veçanërisht duke këmbëngulur që Twitter dhe Facebook t’i binden diktateve të tyre ose të përballen me gjoba masive dhe kufizime mbarëkombëtare.
Deri më tani, një nga pengesat më të mëdha për këto ambicie censuruese është Elon Musk, pronari i Twitter, i cili ka deklaruar publikisht se refuzon të respektojë rregullat e BE-së. Por Musk është gjithashtu nën presion të madh nga reklamuesit, shumë prej të cilëve qëndrojnë me avokatët e censurës dhe krerët e shtetit. Nën presionin e qeverisë turke, për shembull, Musk u detyrua të censurojë gazetarët turq të disfavorizuar ose të përballet me ndërprerjen e plotë të Twitter në vend.
Edhe sikur të mos ishte kështu, fjala e lirë nuk ka qenë kurrë një dhuratë që mund të sigurohet nga një person. Përkundrazi, që ajo të mbijetojë, u takon qytetarëve të botës të këmbëngulin që qeveritë të ndalojnë së kërkuari, drejtpërdrejt ose tërthorazi nëpërmjet OJQ-ve që financojnë, që platformat e mediave sociale të censurojnë pikëpamjet e disfavorizuara. Dhe në masën që moderimi i përmbajtjes nga kompanitë e mediave sociale është i pashmangshëm, ato duhet të jenë transparente se çfarë përmbajtje po kufizojnë, si po e kufizojnë atë dhe pse.
As ndonjë nga këto nuk është jashtë sferës së mundësisë. Ishte inkurajuese, për shembull, të shihje se Departamenti i Sigurisë Kombëtare mbylli “Bordin e Qeverisjes së Dezinformimit” tre javë pasi e prezantoi atë, pas një reagimi të ashpër në internet. Në Europë, gjithashtu, rezistenca është në rritje ndaj Aktit të Shërbimeve Dixhitale. Dhe, në Twitter, ne kemi parë kundërshtime të zhurmshme dhe nxitëse ndaj “Kodit të Sjelljes për Integritetin e Informacionit në Platformat Dixhitale” të propozuar nga OKB-ja, si dhe propozime të reja për censurë në Irlandë, Brazil, Kanada, SHBA, Australi dhe Zelandën e Re.
Mbi të gjitha, ne duhet të ndryshojmë mënyrën se si i perceptojmë thirrjet në dukje të zellshme për reduktimin e “gjuhës së urrejtjes” dhe “dezinformimit”. Ne duhet të trajnojmë veshët tanë për të dëgjuar një gjuhë të tillë si pretekste për censurën e qeverisë. Ne duhet t’u kujtojmë bashkëqytetarëve tanë përparimin e madh që kemi bërë kundër urrejtjes dhe diskriminimit gjatë dekadave dhe shekujve. Dhe, ndoshta mbi të gjitha, duhet të ndihemi të fyer, të patronizuar dhe të kërcënuar nga ato elita që po përpiqen të minojnë atë gjë të çmuar për të cilën kemi luftuar që kur ka lindur shoqëria: të drejtën tonë për t’u shprehur, sado që t’i ofendojë./Unherd-Kumtari.al
