Nga Andrew Roth
Çfarë po ndodh në kufi?
Më shumë se 1,000 njerëz, shumë prej të cilëve u larguan nga kushtet e rrezikshme në vendet e Lindjes së Mesme, mbërritën masivisht në kufirin e Polonisë me Bjellorusinë këtë javë, në një përshkallëzim dramatik të një krize migracioni të zjarrtë në kufinjtë e BE-së. Ata ishin shoqëruar deri në kufi nga autoritetet bjelloruse.
Përleshjet shpërthyen me policinë polake të pajisur me mjete për protesta. Disa nga turma u përpoqën të hynin në Poloni duke prerë një gardh kufitar ose duke e goditur atë me trungje. Policia përdori spërkatje kimike për të larguar njerëzit.
Në mbrëmje grupi ngriti tenda dhe ndezi zjarre disa metra larg kufirit polak. Shumë prej tyre janë gra dhe fëmijë të vegjël dhe kushtet janë jashtëzakonisht të rrezikshme, me temperatura që bien nën zero gjatë natës.
Mijëra të tjerë tashmë ishin shpërndarë në të gjithë rajonin kufitar në grupe shumë më të vogla, duke luajtur lojnën e maces dhe miut me zyrtarët polakë të kufirit. Të paktën tetë persona kanë vdekur nga ekspozimi në zonë gjatë dy muajve të fundit.
Zyrtarët polakë janë zotuar të parandalojnë këdo që të kalojë kufirin. Shumë nga ata që përpiqen të hyjnë në Poloni duan të udhëtojnë për në Gjermani.
Pse po ndodh kjo dhe si ka reaguar Polonia?
Polonia, BE, NATO dhe të tjerët të gjithë fajësojnë Bjellorusinë për shkaktimin e qëllimshëm të krizës duke lejuar njerëzit që duan të vijnë në BE nga Lindja e Mesme dhe Afrika të udhëtojnë në Minsk, dhe më pas u sigurojë atyre transportin për në kufirin polak.
Udhëheqësit evropianë thonë se presidenti i Bjellorusisë, Alexander Lukashenko, është i motivuar nga hakmarrja për sanksionet dhe kritikat për shtypjen e tij brutale ndaj opozitës bjelloruse. Vëzhguesit e tjerë mendojnë se ai dëshiron të përfitojë lëshime nga BE-ja dhe të tjerët.
Autoritetet polake i janë përgjigjur ashpër mbërritjes së emigrantëve, duke vendosur një gjendje të jashtëzakonshme që pengon ndihmat të arrijnë tek ata që janë të bllokuar në zonën kufitare. Ligjet e sapo miratuara kanë lejuar policinë të injorojë kërkesat për azil dhe t’i dëbojë migrantët përsëri në Bjellorusi. Qeveria ka miratuar gjithashtu një mur të ri kufitar të stilit Donald Trump për t’i mbajtur ata jashtë vendit. Sipas qeverisë, gati 30,000 tentativa për kalime kufitare janë bërë këtë vit, duke përfshirë 17,000 në tetor.
Nga janë refugjatët?
Shumë nga ata në kampin kufitar që u ngrit të hënën janë kurdë irakianë që nisën udhëtimin e tyre nga Minsku të dielën në mbrëmje. Fluturimet nga Kurdistani i Irakut kanë qenë një kanal i rëndësishëm për kontrabandistët për të sjellë njerëz nga vende të ndryshme të Lindjes së Mesme në Bjellorusi. Shtetasit nga Siria dhe Afganistani, si dhe vendet afrikane si Kameruni dhe Republika Demokratike e Kongos, kanë marrë gjithashtu “rrugën e Bjellorusisë” për në Evropë në vend që të tentojnë kalime të rrezikshme detare nga Turqia ose Afrika e Veriut.
Çfarë po bën komuniteti ndërkombëtar?
OJQ-të ndërkombëtare dhe lokale kanë kërkuar që Polonia të lejojë hyrjen në rajonin kufitar për të ofruar furnizime dhe ndihmë mjekësore në mënyrë që të parandalohet një krizë humanitare. Gjendja e jashtëzakonshme e qeverisë i mban si organizatat e ndihmës ashtu edhe gazetarët jashtë zonave të caktuara.
Vendet perëndimore kanë rritur presionin ndaj Minskut. Presidentja e Komisionit të BE-së, Ursula von der Leyen, ka premtuar mbështetje më të madhe për Poloninë, Lituaninë dhe Letoninë për të kontrolluar kufirin. Ajo tha se BE-ja do të shqyrtojë “si të sanksionojë, duke përfshirë përmes listës së zezë, linjat ajrore të vendeve të treta që janë aktive në trafikimin e qenieve njerëzore”.
Çfarë mund të ndodhë më pas?
Polonia ka miratuar një përgjigje të vijës së ashpër dhe udhëheqësit e saj duket se nuk ka gjasa të pranojnë mijëra azilkërkues nga Lindja e Mesme, edhe nëse shumica janë të prirur të udhëtojnë për në Gjermani. Dhe BE-ja duket se po balancon vlerat e saj humanitare kundër konsideratave të saj politike, duke përfshirë një marrëdhënie të vështirë me Poloninë.
Ndërkohë, temperaturat në tokën e pyllëzuar të askujt midis Bjellorusisë dhe Polonisë po bien dhe po bëhen më të rrezikshme çdo ditë. Dhe qindra njerëz të tjerë të dëshpëruar po mbërrijnë në Minsk çdo javë. Kriza duket se nuk ka gjasa të përfundojë së shpejti./The Guardian
kumtari.al
